Alergiczny nieżyt nosa (ANN) to zapalenie błony śluzowej nosa wywołane reakcją alergiczną. Jego objawy można pomylić ze zwykłym katarem infekcyjnym, zwłaszcza jeśli trudno go skojarzyć z działaniem jakiegoś konkretnego alergenu, np. kurzu domowego.
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest najczęściej występującą chorobą o podłożu alergicznym – cierpi na nią ponad 20 proc. Polaków [1]. Objawy alergicznego nieżytu nosa i infekcji są podobne – pojawia się wodnista wydzielina z nosa, kichanie, łzawienie oczu, osłabienie. Przyczyną alergicznego nieżytu nosa nie są jednak wirusy, a nieprawidłowa odpowiedź immunologiczna organizmu na zetknięcie z alergenem.
Co powoduje alergiczny nieżyt nosa?
Objawy alergicznego nieżytu nosa pojawiają się, gdy obojętne dla zdrowych osób czynniki, np. pyłki traw, drzew czy alergeny roztoczy kurzu domowego, zaczynają wywoływać nieprawidłową odpowiedź układu odpornościowego. Na skutek reakcji alergicznej dochodzi do zapalenia błon śluzowych nosa, oskrzeli, czy spojówek.
Do alergenów wyzwalających objawy alergicznego nieżytu nosa należą te, które dostają się do organizmu przede wszystkim drogami oddechowymi, czyli tzw. alergeny wziewne. Są to:
Objawy alergicznego nieżytu nosa nasilają czynniki drażniące: smog, dym tytoniowy, opary detergentów.
Alergiczny nieżyt nosa można podzielić na dwa rodzaje – nieżyt sezonowy i przewlekły. Pierwszy łatwiej rozpoznać, ponieważ pojawia się w określonych okolicznościach – na przykład wiosną, w okresie pylenia brzozy lub w czerwcu, kiedy pylą trawy. Przewlekły alergiczny nieżyt nosa może być spowodowany działaniem alergenów, które są stale obecne w otoczeniu, np. roztoczy kurzu domowego.
Objawy alergicznego nieżytu nosa
Najczęstszą przyczyną kataru, po zwykłych infekcjach wirusowych, jest alergia. Nos pełni funkcję filtra dla wdychanego powietrza. Dlatego objawy alergiczne ze strony nosa pojawiają się za każdym razem, gdy dochodzi do kontaktu błony śluzowej nosa z alergenem obecnym we wdychanym powietrzu.
Do charakterystycznych objawów ANN należą:
Dla alergologa odróżnienie kataru wywołanego przez infekcję wirusową od alergicznego nieżytu nosa nie powinno nastręczać trudności. Kiedy lekarz rodzinny widzi, że objawy kataralne nie mijają po standardowym leczeniu, powinien rozważyć diagnostykę alergologiczną i wypisać skierowanie do specjalisty.
Sygnałem alarmowym, który powinien skłonić do wizyty u alergologa, są również powtarzające się infekcje górnych dróg oddechowych. Przyczyną często jest alergia, ponieważ prowadzi ona do osłabienia błon śluzowych nosa i oskrzeli, przez co organizm jest gorzej chroniony przed atakiem wirusów, bakterii czy grzybów. Zawsze lepiej upewnić się, czy nasze kłopoty z zatokami lub oskrzelami nie mają podłoża alergicznego i nie wymagają leczenia przyczynowego, np. zastosowania immunoterapii alergenowej.
Leczenie alergicznego nieżytu nosa
Alergiczny nieżyt nosa nie jest błahą dolegliwością. Nie tylko utrudnia codzienne funkcjonowanie, ale nieleczony może prowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej [2].
Standardową ścieżką leczenia alergicznego nieżytu nosa jest stosowanie preparatów antyhistaminowych i donosowych glikokortykosteroidów. Szybko łagodzą uciążliwe objawy i przynoszą pacjentowi ulgę, ale po ich odstawieniu dolegliwości nawracają.
Długoterminowe korzyści dla zdrowia przynosi immunoterapia alergenowa (AIT). Jest ona jedynym przyczynowym leczeniem chorób alergicznych, w tym alergicznego nieżytu nosa, i działa poprzez modyfikację odpowiedzi immunologicznej na alergen, który ją wywołuje.
WHO zaleca, aby immunoterapię alergenową rozważyć u wszystkich pacjentów z alergicznym nieżytem nosa lub astmą, u których stwierdzono uczulenie na istotne alergeny wywołujące objawy tych schorzeń i nie mają oni przeciwwskazań do odczulania. Do odczulania kwalifikują się chorzy, w przypadku których objawy pokrywają się z wynikami testów.
Źródła:
