Leczenie objawowe alergii wziewnej
W standardzie leczenia alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa i spojówek, a także astmy alergicznej jest stosowanie preparatów antyhistaminowych i wziewnych glikokortykosteroidów. Szybko łagodzą uciążliwe objawy alergii wziewnej i przynoszą pacjentowi ulgę. Niestety nie działają na przyczynę choroby i nie modyfikują jej przebiegu. Po odstawieniu leczenia objawowego, dolegliwości nawracają, o ile nadal pacjent ma kontakt z alergenem.
Leczenie objawowe jest zwykle stosowane w celu złagodzenia objawów alergicznego nieżytu nosa (ANN). Chociaż w aptece można kupić bez recepty wiele różnych preparatów przeciwalergicznych, lekarze odradzają stosowanie ich na własną rękę. Najlepiej, jeśli to specjalista alergolog dobierze odpowiedni zestaw leków.
W leczeniu objawowym stosuje się doustne leki przeciwhistaminowe, miejscowe leki przeciwhistaminowe, miejscowe glikokortykosteroidy, glikokortykosteroidy systemowe (głównie doustnie), kromony, sympatykomimetyki oraz leki antyleukotrienowe.
Doustne leki przeciwhistaminowe – na czym polega ich działanie?
Leki przeciwhistaminowe zapobiegają łączeniu się histaminy z receptorami w błonie śluzowej nosa i spojówek i dzięki temu nie dopuszczają do pojawienia się wczesnych objawów alergii: świądu, kichania i kataru.
Jest bardzo wiele leków przeciwhistaminowych:
W alergicznym nieżycie nosa stosuje się leki przeciwhistaminowe II generacji, Leki przeciwhistaminowe I generacji częściej są przepisywane w alergiach skórnych. Obecnie nie zaleca się stosowania leków pierwszej generacji w leczeniu alergicznego nieżytu nosa.
Lekarz może zdecydować o przepisaniu leków przeciwhistaminowych, które są podawane miejscowo do nosa. Zastosowane w postaci aerozolu szybko, w ciągu 15 minut od podania, zmniejszają objawy nieżytowe (świąd, kichanie, produkcję wydzieliny). Leki stosowane miejscowo to azelastyna i lewokabastyna. Zaleca się je w łagodnym alergicznym nieżycie nosa jako leczenie doraźne lub przewlekłe. Mogą być łączone z donosowymi lekami obkurczającymi naczynia krwionośne.
Glikokortykosteroidy
Glikokortykosteroidy, potocznie nazywane sterydami, są lekami przeciwzapalnymi. Hamują proces zapalny na różnych jego etapach - wpływają na same komórki biorące udział w zapaleniu oraz na wytwarzanie i działanie cytokin. W leczeniu chorób alergicznych najczęściej stosuje się glikokortykosteroidy w formie aerozolu do nosa lub leków wziewnych.
Glikokortykosteroidy donosowe i wziewne bardzo dobrze kontrolują wszystkie objawy reakcji uczuleniowej, w tym obrzęk błony śluzowej. Nie łagodzą jednak objawów natychmiast, efekt ich działania pojawia się z kilkugodzinnym, a czasami nawet kilkudniowym opóźnieniem.
Glikokortykosteroidy doustne i dożylne stosuje się rzadko, tylko w chorobach alergicznych o bardzo ciężkim przebiegu, jeśli nie ma poprawy po zastosowaniu leków przeciwhistaminowych i miejscowych (donosowych) glikokortykosteroidów lub w stanach zagrożenia życia. Stosuje się je przez krótki czas.
Leki antyleukotrienowe to montelukast i zafirlukast – stosowane są tylko w formie doustnej u chorych powyżej 12 r. życia w leczeniu astmy oskrzelowej i w łagodzeniu wszystkich objawów nieżytu nosa oraz zapalenia spojówek (montelukast).
Donosowe leki obkurczające naczynia krwionośne (sympatykomimetyki) –efedryna, oksymetazolina, tetryzolina, ksylometazolina, nafazolina, tetryzolina. Bardzo szybko łagodzą uczucie blokady nosa, udrażniają go i ułatwiają oddychanie. Osobom cierpiącym na alergiczny nieżyt nosa podawane są doraźnie, jedynie przy nasileniu objawów. Nie powinno się ich stosować dłużej niż kilka dni, ponieważ mogą spowodować polekowy nieżyt nosa. Czasami lekarz może zalecić doustne leki obkurczające naczynia (efedryna, fenylefryna, pseudoefedryna). Łączy się je z lekiem przeciwhistaminowym w preparatach złożonych (loratadyna z pseudoefedryną oraz ceteryzyna z pseudoefedryną) lub stosuje pojedynczo w terapii alergicznego nieżytu nosa.
Kromony – rzadko już stosowane donosowe i wziewne leki o działaniu przeciwzapalnym. Słabo łagodzą objawy nieżytu nosa, takie jak katar, świąd czy obrzęk błony śluzowej. Mają jednak mało skutków ubocznych, dlatego są czasami zalecane u dzieci i kobiet w ciąży.
Jak lekarz dobiera leki dla pacjenta?
Specjalista dopasowuje odpowiedni zestaw leków w zależności od objawów alergii i tego, czy dotyczą one jedynie górnych dróg oddechowych (nos), czy też dolnych (oskrzela). Często zdarza się, że osoba z astmą alergiczną ma także objawy alergicznego nieżytu nosa. W takiej sytuacji, obok leków przeciwhistaminowych podstawą leczenia są glikokortykosteroidy wziewne, które mają największy potencjał przeciwzapalny. Wielu chorych obawia się ich stosowania, ale lekarze uspokajają, że podawane miejscowo, bezpośrednio na błonę śluzową układu oddechowego, są bardzo bezpiecznymi lekami.
Leczenie objawowe ogranicza stan zapalny, łagodzi dolegliwości i pozwala prowadzić normalne życie. Niestety stosowanie leków przeciwhistaminowych i glikokortykosteroidów, chociaż zmniejsza nasilenie uciążliwych objawów, to nie działa na przyczynę alergii. Metodą, która przywraca organizmowi tolerancję na alergeny, jest immunoterapia alergenowa, czyli tzw. odczulanie. Zdaniem specjalistów leczenie objawowe oraz immunoterapia nie są alternatywą, a bardzo dobrze się uzupełniają.
Źródła:
